- Liste der Orgeln in Ostfriesland
-
Die Liste der Orgeln in Ostfriesland verzeichnet die historischen Orgeln und überregional bedeutenden Orgelneubauten in Ostfriesland, eine der reichsten Orgelregionen der Welt mit Instrumenten aus allen Epochen seit der Spätgotik (15. Jahrhundert). Vollständig werden hier alle Orgeln erfasst, deren Grundbestand älter als 150 Jahre ist. Diese Liste ergänzt den Hauptartikel Orgellandschaft Ostfriesland, wo sich auch die zugrunde liegende Literatur findet.
In der dritten Spalte werden die hauptsächlichen Erbauer angeführt; eine Kooperation mehrerer Orgelbauer wird durch Schrägstrich angezeigt, spätere Umbauten durch Komma. In der fünften Spalte bezeichnet die römische Zahl die Anzahl der Manuale, ein großes „P“ ein selbstständiges Pedal, ein kleines „p“ ein nur angehängtes Pedal und die arabische Zahl die Abzahl der klingenden Register. Die siebte und achte Spalte führen die letzte umfassende Restaurierung an. Nähere Informationen zu den einzelnen Orgeln finden sich in der letzten Spalte mit Links innerhalb der Wikipedia oder mit externen Weblinks.
Ort Kirche Orgelbauer Jahr Größe Restaurierung Jahr Link Amdorf Ev.-luth. Kirche Heinrich Wilhelm Eckmann 1773 I/p/9 Martin ter Haseborg 2004 Orgel Ardorf Ev.-luth. Kirche Arnold Rohlfs 1844-47 I/p/10 Martin ter Haseborg 2003 Arle Bonifatius-Kirche Hinrich Just Müller/Johann Gottfried Rohlfs, Martin ter Haseborg 1799, 1999 II/p/18 Martin ter Haseborg 1999 Orgel Asel St. Dionysii Gerd Sieben Janssen, Alfred Führer 1855-56, 1953 I/P/8 Orgel Aurich Ev.-ref. Kirche Gerd Sieben Janssen, Winold van der Putten 1836-38, 2003 II/P/18 Winold van der Putten 2003 Orgel Aurich Lambertikirche Ahrend & Brunzema 1960-61 II/P/25 Neubau Orgel Backemoor St.-Vincenz-und-St.-Laurentius-Kirche Johann Friedrich Wenthin 1783 I/p/12 Alfred Führer, Mense Ruiter 1974/78/82, 2008 Orgel Bagband Ev.-luth. Kirche Heinrich Wilhelm Eckmann 1774-75 I/p/14 Alfred Führer 1949/73-75 Orgel Bangstede Ev.-ref. Kirche Johann Gottfried Rohlfs 1794-95 I/p/8 Bartelt Immer 2008-09 Barstede Ev.-luth. Kirche Johann Gottfried Rohlfs 1801 I/p/8 Alfred Führer 1991 Bingum St.-Matthäus-Kirche Ahrend & Brunzema 1969 II/P/13 Neubau Orgel Böhmerwold Ev.-ref. Kirche Johann Gottfried Rohlfs 1828 I/p/7 Krummhörner Orgelwerkstatt 1989 Orgel Bunde Ev.-altref. Kirche Alfred Führer 1980 II/P/14 Neubau Orgel Buttforde St.-Marien-Kirche Joachim Richborn 1681 I/p/9 Alfred Führer 1949 Orgel Campen Ev.-ref. Kirche unbekannt 1835 (18. Jh.) I/p/7 Alfred Führer 1948 Orgel Carolinensiel Ev.-luth. Kirche Hinrich Just Müller 1780-81 II/p/11 Gebr. Hillebrand, Heiko Lorenz 1975-76, 2004-05 Orgel Collinghorst Dreifaltigkeitskirche Johann Gottfried Rohlfs 1838 I/p/7 Bartelt Immer 2007 Orgel Detern St.-Stephani-und-Bartholomäi-Kirche Wilhelm Eilert Schmid 1819 I/p/12 Alfred Führer, Martin ter Haseborg 1981, 2002 Dornum St.-Bartholomäus-Kirche Gerhard von Holy 1710-11 III/P/32 Jürgen Ahrend 1997-98 Orgel Dunum Ev.-luth. Kirche Hinrich Just Müller 1759-65 I/p/9 Martin Haspelmath 1979-81 Orgel Eggelingen St.-Georg-Kirche Gerd Sieben Janssen 1843-46 I/p/8(10) Alfred Führer 1999 Orgel Emden Martin-Luther-Kirche Rudolf von Beckerath 1995 III/P/44 Neubau Orgel Esens St.-Magnus-Kirche Arnold Rohlfs 1848-60 II/P/30 Alfred Führer 1980-83/85 Orgel Esklum Ev.-ref. Kirche Gerd Sieben Janssen, Bartelt Immer 1855, 2008 I/p/7 Bartelt Immer 2008 Freepsum Ev.-ref. Kirche Wilhelm Caspar Joseph Höffgen 1836-39 I/p/7(8) Alfred Führer 1956 Orgel Fulkum Maria-Magdalena-Kirche Arnold Rohlfs, Alfred Führer 1860-66, 1968-69 I/p/6 Orgel Funnix St.-Florian-Kirche Johann Friedrich Constabel/Hinrich Just Müller 1760-62 I/p/8 Alfred Führer 1984-86 Orgel Gandersum Ev.-ref. Kirche unbekannt, Winold van der Putten 1990-91 (18. Jh.) I/5 Winold van der Putten 1990-91 Orgel Groothusen St.-Petrus-Kirche Johann Friedrich Wenthin 1798-1801 II/p/19 Alfred Führer 1987 Orgel Hage St.-Ansgari-Kirche Dirk Lohmann 1776-83 II/P/22 Alfred Führer, Bartelt Immer 1979/87, 2003 Orgel Holtgaste Liudgeri-Kirche Arnold Rohlfs 1864-65 I/p/7 Krummhörner Orgelwerkstatt 1991 Orgel Holtland Marienkirche Johann Gottfried Rohlfs 1810-13 II/p/14 Alfred Führer 1981-82 Orgel Holtrop Ev.-luth. Kirche Hinrich Just Müller 1772 I/p/8 Rudolf von Beckerath 1976-77 Horsten St.-Mauritius-Kirche Samuel Schröder 1731-33 II/P/20 Alfred Führer 1956/85 Orgel Ihrhove Ev.-altref. Kirche Thomas J. Robson 1867 (ca.) II/P/13 Fa. Hendriksen & Reitsma 1989-90 Jemgum St.-Sixtus-Kirche Joseph William Walker 1844 II/P/19 Fokke Rinke Feenstra 2007 Orgel Jennelt Ev.-ref. Kirche Johann Friedrich Constabel 1738 I/p/8 Ahrend & Brunzema 1969 Orgel Klein-Midlum Midlumer Kirche Hinrich Just Müller 1766 I/p/9 Krummhörner Orgelwerkstatt 1987-88 Orgel Landschaftspolder Ev.-ref. Kirche Gerhard Janssen Schmid, Krummhörner Orgelwerkstatt 1814, 1987-88 I/p/5 Krummhörner Orgelwerkstatt 1988 Orgel Larrelt Ev.-ref. Kirche Johannes Millensis, Gerd Sieben Janssen 1618-19, 1848-55 I/p/11 Ahrend (& Brunzema) 1954/88 Orgel Leer Große Kirche Marten de Mare, Albertus Antonius Hinsz, Paul Ott 1609, 1763-66, 1953-55 III/P/37 Ahrend & Brunzema 1963-71 Orgel Leer Lutherkirche Jürgen u. Hendrik Ahrend 2002 III/P/39 Neubau Orgel Leer Mennonitenkirche Wilhelm Eilert Schmid 1825-26 I/P/9 Manslagt Ev.-ref. Kirche Hinrich Just Müller 1776-78 II/p/15 Bartelt Immer 2000-01 Orgel Marienhafe Marienkirche Gerhard von Holy 1710-13 II/p/20 Ahrend (& Brunzema) 1966/69, 1987-88 Orgel Marx St.-Marcus-Kirche Johann Gottfried Rohlfs 1820-23 I/p/7 Martin ter Haseborg 2002 Orgel Middels Ev.-luth. Kirche Hinrich Just Müller 1784-86 I/p/8 Alfred Führer 1983/85/89 Orgel Mitling-Mark Ev.-ref. Kirche Brond de Grave Winter 1859-60 I/P/7 Mittegroßefehn Ev.-luth. Kirche Brond de Grave Winter 1859 II/P/13 stillgelegt Neermoor Ev.-ref. Kirche Hinrich Just Müller 1796-98 I/p/11 Winold van der Putten/Berend Veger 1994-95 Neustadtgödens Ev.-luth. Kirche Johann Gottfried Rohlfs, Alfred Führer 1796-98, 1990 II/P/15 Alfred Führer 1990 Orgel Norden Christuskirche Johann Gottfried Rohlfs, Alfred Führer 1796-99, 1958-59 II/P/11 Bartelt Immer 1984/98 Orgel Norden Ludgeri-Kirche Arp Schnitger 1686-88/91-92 III/P/46 Jürgen Ahrend 1981-85 Orgel Nortmoor St.-Georg-Kirche Hinrich Just Müller 1773-75 I/p/8 Alfred Führer 1980-82 Nüttermoor St.-Petrus-Kirche Johann Gottfried Rohlfs 1815-16 I/P/9 Bartelt Immer 1996 (ca.) Ochtersum St.-Materniani-Kirche Christian Klausing 1734-37 I/p/9 Jürgen Ahrend 1972-73 Orgel Oldersum Ev.-ref. Kirche Jürgen u. Hendrik Ahrend 2004/08 II/P/16 Neubau Orgel Osteel Warnfried-Kirche Edo Evers 1619 II/p/13 Jürgen Ahrend 1994-95 Orgel Petkum St.-Antoniuskirche Valentin Ulrich Grotian, Alfred Führer 1694-99, 1957-62 II/p/14 Krummhörner Orgelwerkstatt (Instandsetzung) 1989-90 Pilsum Kreuzkirche Valentin Ulrich Grotian 1694 II/p/16 Jürgen Ahrend 1991 Orgel Pogum Ev.-luth. Kirche Johann Adam Berner 1758-59 I/6 Martin ter Haseborg 1998-99 Orgel Reepsholt St.-Mauritius-Kirche Johann Friedrich Wenthin 1788-89 II/p/16 Bernhardt Edskes 1992-93 Orgel Remels St.-Martins-Kirche Hinrich Just Müller 1782 II/p/15 Rudolf Janke 1978-79 Orgel Roggenstede Ev.-luth. Kirche Johann Gottfried Rohlfs 1827-33 I/p/8 Martin Haspelmath 1988-89 Orgel Rysum Ev.-ref. Kirche Meister Harmannus 1457 I/7 Ahrend & Brunzema 1959-61 Orgel Siegelsum Ev.-luth. Kirche Arnold Rohlfs 1842-45 I/p/6 Alfred Führer 1977-80 Orgel Simonswolde Ev.-ref. Kirche Hinrich Just Müller 1777 I/p/7 Jürgen Ahrend 1981-82/ 2001 Orgel Stapelmoor Ev.-ref. Kirche Bartelt Immer/Reinald Klein/Claude Jaccard 1994 III/P/23 Neubau Orgel Stedesdorf St.-Aegidien-Kirche Valentin Ulrich Grotian, Arnold Rohlfs 1696, 1847-49 I/p/9 Rudolf Janke Orgel Strackholt St.-Barbara-Kirche Gerhard Janssen Schmid, Hans Wolf, Hermann Hillebrand 1798-99, 1971, 1973/86 II/P/23 Hermann Hillebrand 1973 Orgel Tergast Ev.-ref. Kirche Gerd Sieben Janssen, Winold van der Putten 1840, 2000 I/p/7 Winold van der Putten 2000 Orgel Thunum St.-Marien-Kirche Arnold Rohlfs 1855 I/p/6 Alfred Führer 1984-85 Orgel Uphusen Ev.-ref. Kirche Wilhelm Caspar Joseph Höffgen 1825-31 I/p/14 Orgel Uttum Ev.-ref. Kirche unbekannt 1660 (ca.) I/9 Ahrend & Brunzema 1956-57 Orgel Veenhusen Ev.-ref. Kirche Johann Gottfried Rohlfs 1801-02 I/p/8 Bartelt Immer/ Reinald Klein/Uwe Knaak 1993-95 Völlen Peter-und-Paul-Kirche Wilhelm Eilert Schmid, Gerd Sieben Janssen 1822-23, 1869 I/P/10 Alfred Führer 1969-70 Weener Organeum Ibe Peters Iben 1790 I/5 Reinald Klein 2007-08 Orgel Weener St.-Georgskirche Arp Schnitger, Johann Friedrich Wenthin 1709-10, 1782 II/P/29 Hendrik Jan Vierdag, Jürgen Ahrend 1972-78, 1978-83 Orgel Westerbur Ev.-luth. Kirche Arnold Rohlfs 1860 I/p/7 Alfred Führer 1983-85 Orgel Westerende St.-Martin-Kirche Johann Friedrich Wenthin, Johann Diepenbrock, Alfred Führer 1793, 1885, 1959 II/P/14 Alfred Führer (Instandsetzung) 1985 Westerholt Ev.-luth. Kirche Arnold Rohlfs 1840-42 I/p/8 Martin Haspelmath 1988-89 Orgel Westerhusen Ev.-ref. Kirche Jost Sieburg 1642-43 I/p/7 Ahrend & Brunzema 1955 Orgel Wiegboldsbur Wibadi-Kirche Wilhelm Eilert Schmid 1818-19 I/p/8 Gebr. Hillebrand 1983-85 Orgel Wiesens Johannes-der-Täufer-Kirche Johann Gottfried Rohlfs 1820-22 I/p/10 Alfred Führer 1979-81 Orgel Wolthusen Ev.-ref. Kirche Johann Friedrich Wenthin 1790-93 I/p/8 Alfred Führer 1984-85 Woquard Marienkirche Hinrich Just Müller 1803-04 I/p/9 Bartelt Immer 1982/2005-06 Orgel
Wikimedia Foundation.