Benedictus

Benedictus

Benedictus [bɛnɛˈdɪktʊs] (von lat. bĕnedīcĕre [bɛnɛˈdiːkɛrɛ]) ist ein Begriff aus der Kirchensprache. Er bezieht sich einerseits auf ein Loblied aus dem Lukas-Evangelium, andererseits auf einen Teil der Heiligen Messe (zweiter Teil des Sanctus).

Das Ursprungswort benedicere (wörtlich: ‚gut sprechen/sagen‘) bedeutet auch preisen oder segnen. Die Form Benedictus ist das Partizip Perfekt maskulinum, also: gepriesen/gesegnet.

Inhaltsverzeichnis

Der Lobgesang des Zacharias

Das Benedictus ist ein Lobgesang, das im Stundengebet in den Laudes feierlich gesungen wird. Es ist eines der drei Cantica des Lukasevangeliums und besteht aus dem Lobgesang (Canticum) des Zacharias (Lk 1, 68-79). Als Höhepunkt der Laudes bildet das Benedictus das liturgische „Gegenstück“ zum Magnificat der Vesper.

Text

Griechisch: Das Canticum steht im Lukasevangelium auf Griechisch:

Εὐλογητὸς κύριος ὁ θεὸς τοῦ Ἰσραήλ,
ὁτι ἐπεσκέψατο καὶ ἐποίησεν λύτρωσιν τῷ λαῷ αὐτοῦ,
καὶ ἠγειρεν κέρας σωτηρίας ἡμῖν
ἐν οἴκῳ Δαυὶδ παιδὸς αὐτοῦ,
καθὼς ἐλάλησεν διὰ στόματος τῶν ἀγίων ἀπ' αἰῶνος προφητῶν αὐτοῦ,
σωτηρίαν ἐξ ἐχθρῶν ἡμῶν καὶ ἐκ χειρὸς πάντων τῶν μισούντων ἡμᾶς·
ποιῆσαι ἔλεος μετὰ τῶν πατέρων ἡμῶν
καὶ μνησθῆναι διαθήκης ἀγίας αὐτοῦ,
ὅρκον ὃν ὤμοσεν πρὸς Ἀβραὰμ τὸν πατέρα ἡμῶν,
τοῦ δοῦναι ἡμῖν
ἀφόβως ἐκ χειρὸς ἐχθρῶν ῥυσθέντας
λατρεύειν αὐτῷ ἐν ὁσιότητι
καὶ δικαιοσύνῃ ἐνώπιον αὐτοῦ πάσαις ταῖς ἡμέραις ἡμῶν.
Καὶ σὺ δέ, παιδίον, προφήτης ὑψίστου κληθήσῃ,
προπορεύσῃ γὰρ ἐνώπιον κυρίου ἑτοιμάσαι ὁδοὺς αὐτοῦ,
τοῦ δοῦναι γνῶσιν σωτηρίας τῷ λαῷ αὐτοῦ
ἐν ἀφέσει ἀμαρτιῶν αὐτῶν,
διὰ σπλάγχνα ἐλέους θεοῦ ἡμῶν,
ἐν οἷς ἐπισκέψεται ἡμᾶς ἀνατολὴ ἐξ ὑψους,
ἐπιφᾶναι τοῖς ἐν σκότει καὶ σκιᾷ θανάτου καθημένοις,
τοῦ κατευθῦναι τοὺς πόδας ἡμῶν εἰς ὁδὸν εἰρήνης.


Latein:[1]

Benedictus Dominus Deus Israel,
quia visitavit et fecit redemptionem plebi suae
et erexit cornu salutis nobis, in domo David pueri sui,
sicut locutus est per os sanctorum, qui a saeculo sunt, prophetarum eius,
salutem ex inimicis nostris, et de manu omnium, qui oderunt nos;
ad faciendam misericordiam cum patribus nostris, et memorari testamenti sui sancti,
iusiurandum, quod iuravit ad Abraham patrem nostrum, daturum se nobis,
ut sine timore, de manu inimicorum liberati, serviamus illi
in sanctitate et iustitia coram ipso omnibus diebus nostris.
Et tu, puer, propheta Altissimi vocaberis: praeibis enim ante faciem Domini parare vias eius,
ad dandam scientiam salutis plebi eius in remissionem peccatorum eorum,
per viscera misericordiae Dei nostri, in quibus visitabit nos oriens ex alto,
illuminare his, qui in tenebris et in umbra mortis sedent, ad dirigendos pedes nostros in viam pacis.
Gloria Patri et Filio et Spiritui Sancto,
sicut erat in principio et nunc et semper et in saecula saeculorum, amen.


Deutsch:

Gepriesen sei der Herr, der Gott Israels!
Denn Er hat Sein Volk besucht und ihm Erlösung geschaffen.
Er hat uns einen starken Retter erweckt
im Hause Seines Knechtes David.
So hat Er verheißen von alters her
durch den Mund Seiner heiligen Propheten.
Er hat uns errettet vor unseren Feinden
und aus der Hand aller, die uns hassen.
Er hat das Erbarmen mit den Vätern an uns vollendet und an Seinen heiligen Bund gedacht,
an den Eid, den Er unserem Vater Abraham geschworen hat.
Er hat uns geschenkt, dass wir, aus Feindeshand befreit, Ihm furchtlos dienen in Heiligkeit und Gerechtigkeit
vor Seinem Angesicht all unsere Tage.
Und du Kind, wirst Prophet des Höchsten heißen, denn du wirst dem Herrn vorangehen
und Ihm den Weg bereiten.
Du wirst Sein Volk mit der Erfahrung des Heils beschenken
in der Vergebung seiner Sünden.
Durch die barmherzige Liebe unseres Gottes
wird uns besuchen das aufstrahlende Licht aus der Höhe,
um allen zu leuchten, die in Finsternis sitzen und im Schatten des Todes
und unsere Schritte zu lenken auf den Weg des Friedens.


Das Benedictus wird in den Laudes wie die Psalmen und anderen Cantica mit einer Doxologie, dem Gloria Patri abgeschlossen:


Ehre sei dem Vater und dem Sohn(e)
und dem Heiligen Geist(e).
Wie im Anfang, so auch jetzt und alle Zeit
und in Ewigkeit. Amen.

Benedictus als Teil des Sanctus im Ordinarium Missae

Das Benedictus im Rahmen der Heiligen Messe ist Teil des Sanctus, ist jedoch in manchen Messkompositionen eigenständig ausgeführt. Der Text im Ordinarium Missae lautet lateinisch: „Benedictus qui venit in nomine Domini. Hosanna in excelsis.“ („Gelobt sei der da kommt im Namen des Herrn, Hosianna in der Höhe, nach Psalm 118,25f / Matthäus 21,9). Es gehört in vielen Vertonungen zu den innigsten Sätzen, da es (wie das Et incarnatus est aus dem Credo) das Herabkommen des Gottessohns im Fleisch und im Sakrament besingt.

Das Benedictus wurde in traditionellen lateinischen Messvertonungen seit dem 16. Jahrhundert deswegen getrennt vertont, weil es während des vom Priester leise gesprochenen Canon Missae ab der Elevation nach der Wandlung von Brot und Wein gesungen wurde. Diese Praxis entspricht nach der Liturgiereform des Zweiten Vatikanischen Konzils nicht mehr dem Verständnis der katholischen Liturgie.

Benediktus in der Musik

Benediktus in der klassischen Musik

  • Sigfrid Karg-Elert (1877 – 1933): Benedictus op. 82/1 (1912) für Solostimme, Chor, Violine, Harfe und Orgel

Populäre Musik

Benedictus ist auch der Name eines Arrangements dieses Mess-Benedictus durch Simon and Garfunkel auf ihrem Debüt-Album Wednesday Morning, 3 a.m.

Siehe auch

Einzelnachweise

  1. Neovulgate (official text of the Roman Catholic Church)

Wikimedia Foundation.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • benedictus — ● benedictus nom masculin (latin benedictus, béni) Titre de deux chants d actions de grâces de la liturgie catholique : le cantique attribué dans l Évangile de saint Luc à Zacharie (I, 68 79), ainsi que la seconde partie du Sanctus de la messe.… …   Encyclopédie Universelle

  • Benedictus — Saltar a navegación, búsqueda El Benedictus o Cántico de Zacarías es la oración que recitó Zacarías al volver a poder hablar tras el nacimiento de su hijo: San Juan Bautista. Alaba y da gracias a Dios por el Mesias, apenas se refiere a su hijo… …   Wikipedia Español

  • benedictus — (del lat. «Benedictus») m. *Himno litúrgico que se entona en algunas misas. * * * ► masculino LITURGIA Cántico tomado del evangelio de san Lucas, que en la liturgia romana se recita durante la plegaria matinal …   Enciclopedia Universal

  • Benedictus — Ben e*dic tus, n. [L., blessed. See {Benedict}, a.] The song of Zacharias at the birth of John the Baptist ( Luke i. 68); so named from the first word of the Latin version. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Benedictus [1] — Benedictus (lat.), 1) der Gesegnete; 2) der Lobgesang des Zacharias (Canticum Zachariae, Luc. 1,68 bis 79), wird in der Katholischen Kirche täglich in dem Breviergebete gebetet u. an Festtagen im Chore gesungen; er kommt in den Laudes (s.d.) vor …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Benedictus [2] — Benedictus, 1) so v.w. Benedict. 2) B. Cajetanus, so v.w. Papst Bonifacius VIII. 3) Johann, deutscher Arzt, Professor der griechischen Sprache in Saumur; er st. daselbst 1664 u. gab heraus den Lucian 1619; Pindar 1620. 4) Alex., s. Benedetti. 5)… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Benedictus [3] — Benedictus, 1) als Pflanzenbeiname, Carduus b. (Cnicus b. Gaertn.), Centaurea b. L.), s. Cardobenedict; 2) (Pharm.), Bezeichnung mehrerer Arzneiformeln, bes. gelind, aber mit Erfolg ausleerend. Am bekanntesten ist die Aqua benedicta Rulandi, s.u …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Benedictus — (lat., »gebenedeit«), der Lobgesang des Zacharias (Canticum Zachariae, Luk. 1,68–79), der täglich in dem Breviergebet gebetet und an Festtagen im Chor gesungen wird; auch ein Teil des Sanktus in der Messe (s. d.) …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Benedictus — (lat. »gesegnet«), Lobgesang des Zacharias (Luk. 1), als tägliches Gebet ins kath. Brevier aufgenommen; auch ein Teil des Sanctus in der Messe …   Kleines Konversations-Lexikon

  • BENEDICTUS I — BENEDICTUS I. Euagrio, l. 5. c. 16. Benosus, successit Iohanni III. A. C. 573. Cuius tempote Roma fame et incursionibus Longobardorum afflicta. Superest epistola eius ad Davidem Eviscopum Hispaniae, de SS. Trinitate agens. Obiit A. C. 577.… …   Hofmann J. Lexicon universale

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”